- Dutch translation below - 

From Denmark to France

For her research, Van de Ven and colleagues visited salt marshes and dunes from Denmark to France. In several places, they mapped exactly how young plants spread in the environment. Van de Ven: "The small cord-grass plants thus appear to grow in clusters, allowing water to flow between the clusters with relatively little resistance. This way of growing reduces the risk of being washed away or damaged in the extremely dynamic environment of tidal wetlands. Only when they have grown larger, new shoots fill the space between clusters, slowing down the current and dampening the impact of waves. At that point, the plants also begin to trap sand or silt, literally raising their immediate environment. In this way, they grow out of the danger zone, where waves and currents have less control over them."

Plants with a strategy

Van de Ven talks about the plants as if they are making rational decisions. Yet, she must acknowledge that it is still unclear what mechanisms are behind these ‘decisions’. "It may be that it is an evolutionary, and therefore hereditary mechanism. At the same time, it could also be that plants that happen to do things differently just don't survive. But it was striking to find that young plants also grow in clusters in very calm conditions when they are not yet directly exposed to stresses. So, in one way or another, it does seem to be a widespread growth strategy to avoid risk in the future."

Practical translation

The knowledge about growth and spreading of young plants on salt marshes can also be given a practical translation, Van de Ven believes. "Coastal ecosystems such as salt marshes are not only valuable ecosystems for biodiversity. They are also systems that can protect our coasts from rising sea levels. If we want to work on restoring natural coastal protection, we will also need to understand how the first plants in such a new system will have the best chance to establish."

Slijkgras doet aan risicospreiding

Slijkgras dat zich vestigt op maagdelijke grond aan de kust probeert de risico’s van wegspoelen te vermijden door kleine clustertjes van planten te vormen. Dat schrijft kustecoloog Clea van de Ven in het proefschrift dat zij op 27 mei zal verdedigen aan de Rijkuniversiteit Groningen. Zijn de planten eenmaal een beetje groter, dan dempen de planten zelf de stress uit de omgeving door sediment in te vangen en golven en stroming te remmen. Door zich pas dan verder te verspreiden en sediment in te vangen, groeien ze boven de gevarenzone uit. “Dit soort fundamentele kennis over hoe planten zich vestigen in een nieuwe omgeving, kan ons helpen om waardevolle kwelders te beschermen en herstellen”, zegt Van de Ven.

Van Denemarken tot Frankrijk

Voor haar onderzoek bezochten Van de Ven en collega’s kwelders en duinen van Denemarken tot Frankrijk. Op verschillende plekken brachten zij precies in kaart hoe jonge plantjes zich in de omgeving verspreiden. Van de Ven: “De kleine slijkgrasplantjes blijken dus geclusterd te groeien, waarbij het water met relatief weinig weerstand tussen de clusters door kan stromen. Deze manier van groeien vermindert het risico om in de extreem dynamische omgeving van getijdegebieden weg te spoelen of beschadigd te raken. Pas wanneer ze groter gegroeid zijn, vullen nieuwe scheuten ook de ruimte tussen clusters op waardoor de stroming sterker wordt afgeremd en ze de impact van golven en stroming dempen. Op dat moment gaan de planten ook zand of slib invangen, waarmee ze hun directe omgeving letterlijk omhoog laten groeien. Op die manier groeien ze uit de gevarenzone, waar golven en stroming minder vat op ze krijgen.”

Planten met een strategie

De promovenda praat over de planten alsof ze rationele beslissingen nemen. Toch moet ze erkennen dat het nog onduidelijk is welke mechanismen er achter deze ‘beslissingen’ zitten. “Het kan zijn dat het een evolutionair, dus erfelijk mechanisme is. Tegelijk kan het ook zo zijn dat planten die het toevallig anders doen gewoon niet overleven. Maar het was opvallend dat jonge plantjes ook in clustertjes groeien in hele rustige condities als ze nog níet direct blootstaan aan de stress van de omgeving. Op de ene of de andere manier lijkt het dus wel  een wijdverspreide groeistrategie om risico’s in de toekomst te vermijden.”

Praktische vertaling

De kennis over groei en verspreiding van jonge plantjes op de kwelders kan ook een praktische vertaling krijgen, denkt Van de Ven. “Kustecosystemen zoals kwelders zijn niet alleen waardevolle ecosystemen voor de biodiversiteit. Het zijn ook systemen die onze kusten kunnen beschermen tegen de stijgende zeespiegel. Wanneer we dus willen werken aan het herstel van natuurlijke kustbescherming, dan zullen we ook moeten begrijpen hoe de eerste planten in zo’n nieuw systeem de beste kans krijgen om zich te vestigen.”