Sand tubeworms
Tiano and colleagues examined the bottom of the Vlakte van Raan, off the coast of Zeeland, before and after beam trawlers had fished there with the various fishing gears. This part of the North Sea bottom is home to many tube building polychaetes, Lanice conchilega. These sand tubeworms are up to 30 cm long and live in a self-constructed tube made from grains of sand or pieces of shell. Because the worms live buried in the bottom, they form a kind of reef where the soil is retained, which in turn benefits other animals and plants. The researchers also compared the areas with fishing with other stretches of 'sandtube reef' where there was no fishing.

A sample of the seabed with sediment and the animals that live inside. (Photo credit: Jochen Depestele)

Chain or pulse
Both forms of beam trawling had a clear impact on the seabed. After the ships had passed, a gully of one centimeter deep was left behind. However, the traditional beam trawl, in which heavy 'tickler chains' startle the fish from the bottom, had more effect than the pulse trawl. In the latter type of fishing, the fish are startled by an electrical field, emitted by wires. That gear touches the bottom considerably less. And that could also be seen in the biological processes in the bottom, Tiano saw.

Less soil life
After the passing of a ship with traditional fishing gear, there was less than half as much oxygen consumption in the bottom, as a sign that fewer biological processes are taking place. There was also less than half as much mineralization of nutrients. The density of bottom life, such as worms, shells and other so-called 'benthic fauna' was also reduced by more than half. All of these effects were not seen measurable after fishing the passage of a pulse core.

Left picture: An image of the seabed surface showing a diverse benthic community with clams and tubeworms. Right picture:  An image just inside the sediment surface showing a very dense patch of tubeworms. (Photo credits: Gert Van Hoey)

Too little too late
"This study comes somewhat too little too late," Tiano acknowledges. After all, the European Union has banned fishing with pulse trawls. "Of all the alternatives that have been studied for bottom-trawling, pulse fishing was the most promising," Tiano now says. "After previous studies that looked at various other aspects of this fishery, our research shows that the bottom life is clearly less disturbed by the pulse trawl than by the wake chains that are now being used again."


Pulskor had minder effect op bodem dan traditioneel vistuig

Wanneer boomkorvissers met een gewoon vistuig vissen op een ‘rif’ van zandkokerwormen, dan heeft dit duidelijk meer effect op het bodemleven dan wanneer een vistuig met elektropuls wordt gebruikt. Dat blijkt uit een studie van marien bioloog Justin Tiano van het NIOZ en collega’s, die onlangs werd gepubliceerd in het tijdschrift Biogeosciences.

Zandkokerwormen
Tiano en collega’s onderzochten de bodem van de Vlakte van Raan, voor de kust van Zeeland, voor en nadat daar boomkorvissers met de verschillende vistuigen hadden gevist. Op dit deel van de Noordzeebodem komen veel zandkokerwormen voor. Dat zijn wormen tot 30 cm lang die in een zelfgebouwd kokertje leven dat ze maken van zandkorreltjes of stukjes schelp. Doordat de wormen ingegraven in de bodem leven, vormen ze een soort riffen waar de bodem wordt vastgehouden, waar ook andere dieren en planten weer van profiteren. De onderzoekers vergeleken de gebieden met visserij ook met andere stukken ‘zandkokerrif’ waar niet werd gevist.

A benthic sample with brittle starts and tubeworms. (Photo credit: Jochen Depestele)

Ketting of puls
Beide vormen van boomkorvisserij hadden een duidelijke impact op de bodem. Nadat de schepen waren gepasseerd, bleef een ‘geul’ van een centimeter diep achter. De traditionele boomkor, waarbij zware ‘wekkerkettingen’ de platvis uit de bodem laten opschrikken, had evenwel meer effect dan de pulskor. Bij die laatste vorm van visserij worden de vissen opgeschrikt door een draad die een elektrisch veld afgeeft. Dat vistuig beroert de bodem aanzienlijk minder. En dat was ook te zien in de biologische processen in de bodem, zag Tiano.

Minder bodemleven
Na het passeren van een schip met traditioneel vistuig was er meer dan de helft minder zuurstofconsumptie in de bodem, als teken dat er minder biologische processen plaatsvinden. Ook was er ruim de helft minder mineralisatie van voedingsstoffen. De dichtheid van bodemleven, zoals wormen, schelpen en andere zogeheten ‘benthische fauna’ was ook met de helft afgenomen. Al deze effecten waren niet duidelijk meetbaar na het passeren van een schip met pulskortuig.

Left picture: An image inside the seabed showing how tubeworms pump oxygen in the sediment (light colored sand).  Right picture: The trawled seabed shows flattened tubeworms and a disturbed benthic community. (Photo credits: Gert Van Hoey)

Mosterd na de maaltijd
“Deze studie komt enigszins als mosterd na de maaltijd”, erkent Tiano. De Europese Unie heeft het vissen met de pulskor immers verboden. “Van alle alternatieven die zijn onderzocht voor de bodemberoerende visserij, was de pulskor wel de meest veelbelovende”, zegt Tiano nu. “Na eerdere studies die naar diverse andere aspecten van deze visserij hebben gekeken, laat ons onderzoek zien dat het bodemleven duidelijk minder wordt verstoord door de pulskor dan door de wekkerkettingen die nu weer worden gebruikt.”