Gemiddeld start eind van de winter de groei van de benthische diatomeeën, ook wel bekend als kiezelwieren. Ze vormen de basis van het voedselweb in de Waddenzee en groeien in de toplaag van bodem, maar net nu de eerste alg zich opmaakte voor de lente, kreeg Nederland te maken met een koudefront. Temperaturen onder de -10 °C in combinatie met een zeer lage waterstand (door de oostenwind die het water uit de Waddenzee blies) zorgde ervoor dat grote delen van de wadplaten in de Waddenzee bedekt waren met ijs.

'Kiezelwieren' is de eerste video in de 10-delige filmreeks die het NIOZ maakt in samenwerking met het project 'WAD; overleven op de grens van water en land', van Ruben Smit producties.

Bentische diatomeeën die op de platen van de Waddenzee leven staan aan de basis van de voedselketen en vormen het voedsel voor talloze grazende bodemdieren. Met behulp van zonlicht, CO2 uit de lucht en voedingstoffen uit de wadbodem en het zeewater vermenigvuldigen ze zich in het voorjaar massaal. Ze produceren suikers die een plakkerige laag vormen, de algenfilm, die ervoor zorgt dat het slik niet zo gauw weg spoelt. Vanaf het voorjaar zijn hele stukken wad bruinachtig gekleurd van de kiezelwieren.

Doordat het bovenste laagje van het wad, samen met de kiezelwieren in het ijs gevroren was en door de opkomende waterstand dit ijs van de platen af getild werd zijn de kiezelwieren van de plaat in de geul terecht gekomen. In de geulen van de Waddenzee dreven dikke lagen pannenkoekijs voorbij.

De verwachting is dat met het hernieuwde voorjaarsweer de kiezelwieren een frisse start krijgen om de platen in de Waddenzee te bedekken en zo een groot deel van de organismen in de Waddenzee van voedsel voorzien.