Schorren kunnen onze kusten beter beschermen als we ze op tijd herstellen
Schorren – buitendijkse, begroeide stukken land die regelmatig onderlopen met zeewater – kunnen ons beschermen tegen zeespiegelstijging en erosie. Promovendus Marte Stoorvogel ontdekte dat bijvoorbeeld een dichte begroeiing daarbij belangrijk is. Ze promoveert op 13 juni aan de Universiteit Utrecht.
Effecten van klimaatverandering, zoals zeespiegelstijging, leiden wereldwijd tot verhoogde risico’s op overstromingen en erosie. Bepaalde ecosystemen kunnen bijdragen aan natuurlijke vermindering van overstromings- en erosierisico’s. Een voorbeeld van zulke ecosystemen zijn schorren – in het Waddengebied kwelders genoemd. Deze begroeide gebieden liggen buitendijks en overstromen regelmatig met zeewater.
Schorren dempen golven en verminderen kusterosie...
Schorren en kwelders kunnen golven dempen en kusterosie verminderen. Ook kan er sediment ophopen, zodat het oppervlak meestijgt met de stijgende zeespiegel. Er is daarom in bijvoorbeeld Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten steeds meer belangstelling voor het herstellen en creëren van schorren/kwelders als nature-based solution om overstromingsrisico’s te verkleinen.
...Behalve als ze zelf eroderen
Om overstromingsrisico’s te kunnen verminderen, moeten schorren niet gevoelig zijn voor erosie. Als het sediment dat in een schor neerslaat snel erodeert, biedt het gebied veel minder bescherming. Marte Stoorvogel onderzocht welke omstandigheden de ontwikkeling van erosiebestendigheid in een schor beïnvloeden. Ze deed veldwerk in Zeeland, Groningen en België en gebruikte eerder verzamelde data van het NIOZ.
Dichte begroeiing met pioniers helpt
Ze ontdekte dat een schor binnen zes jaar erosiebestendig kan raken als hij dicht begroeid raakt met pioniersplanten. Dat zijn plantensoorten die als eerste een kaal gebied bevolken, zoals Engels slijkgras. Ook bepaalde eigenschappen van het sediment blijken van invloed, net als de snelheid waarmee sediment neerslaat en hoe vaak en hoe lang zo'n gebied onder water staat.
We moeten schorren op tijd herstellen
Volgens Stoorvogel is het daarom cruciaal om bij de inzet van herstel of aanleg van schorren vooraf goed te beoordelen of de lokale omstandigheden geschikt zijn voor de ontwikkeling van een schor en hoe je dat op die plek het beste kunt aanpakken. Ook moet het systeem voldoende tijd krijgen om erosiebestendig te worden vóórdat het daadwerkelijk nodig is voor het verkleinen van overstromingsrisico’s. “Daarom moeten we nu beginnen met het herstellen van schorren die in de toekomst nodig zijn voor kustbescherming.”