Programma

18 november 2025: Onderzeese waterbronnen van leven

(door Sabine Gollner (NIOZ) en Jan de Leeuw - NIOZ / IVN)

In 1977 ontdekten wetenschappers dat er in de diepzee onderzeese warmwaterbronnen bestaan die wemelen van microben. Deze microben halen hun energie niet uit zonlicht, maar uit chemische verbindingen in het hete water. Veel van deze “kleine diertjes” leven in symbiose met grote dieren, zoals meterslange buiswormen. De organismen bij deze bronnen vertonen bijzondere vormen van evolutie. Er zijn sterke aanwijzingen dat juist dit soort bronnen, zo’n vier miljard jaar geleden, de kraamkamer vormden van het eerste leven op aarde – de wieg van de ene voorouder waar al het huidige en uitgestorven leven van afstamt.

13 januari 2026: Mycorrhiza – belangrijke helpers in de bodem

(door Malin Klein (Vrije Universiteit Amsterdam)

 Mycorrhiza-schimmels leven in symbiose met bijna alle plantenwortels. Ze wisselen voedingsstoffen uit met de plant en spelen daarmee een sleutelrol in ecosystemen. Er zijn verschillende typen mycorrhiza’s, met verschillende strategieën en effecten op plantengroei en bodemgezondheid. Hoe werken die relaties precies, en waarom kunnen planten eigenlijk niet zonder?

28 januari 2026: De kracht van bodemschimmels

(door Jan Buijs)

Mycorrhiza zijn bodemschimmels die een nauwe samenwerking aangaan met het wortelstelsel van planten. Dat helpt planten om voedingsstoffen en water efficiënter op te nemen en maakt ze weerbaarder tegen stress. Deze samenwerking tussen wortel en schimmel vormt de basis voor duurzame voedselproductie.

11 februari 2026: Ritme van het strand

(door Henk Bolhuis - NIOZ)

We duiken in de gekleurde lagen van cyanobacteriën, vaak maar onterecht blauwalgen genoemd, op het strand van Schiermonnikoog en in de mysterieuze bacteriële “fairy rings” in het Franse Guérande. Met time-lapsevideo’s en foto’s wordt zichtbaar hoe die microscopische gemeenschappen bewegen, groeien en patronen vormen in ritme met hun omgeving.